سوته دلان فیلمی ایرانی محصول 1356خورشیدی و به کارگردانی علی حاتمی است. این فیلم مانند سایر فیلمهای علی حاتمی بر مبنای موضوعات اخلاقی است و سعی در اصلاح نگرشهای غلط جامعه ایران در زمینههای مختلف اخلاقی دارد.
مشخصات فیلم
عنوان | سوته دلان |
کارگردان | علی حاتمی |
تهیهکننده | علی عباسی |
نویسنده | علی حاتمی |
بازیگران | بهروز وثوقی، شهره آغداشلو، فخری خوروش، جمشید مشایخی، جهانگیر فروهر، آتش خیر، مینو ابریشمی، سعید نیکپور، سعید امیرسلیمانی، اکبر مشکین، رقیه چهرهآزاد، محمود بصیری |
موسیقی | مرکز حفظ و اشاعه موسیقی |
فیلمبردار | هوشنگ بهارلو |
تدوینگر | موسی افشار |
داستان فیلم
حبیب آقا ظروفچی، کاسب خوشنامی است که در پیرانه سری ازدواج نکرده است. همچنین زندگیاش را وقف مادر و برادر ناتنیاش مجید کردهاست. برادر دیگرش کریم که پرندهباز است. با همسرش زینت سادات و فروغالزمان که سالهاست به پای حبیب آقا نشسته با آنها زندگی میکند. مجید که عقل سالمی ندارد و در مغازه حبیب آقا کار میکند و ظروف کرایه را به مجلس عزا و شادمانی میبرد. دلباخته دختری است که عکساش را در ویترین یک عکاس خانه دیدهاست. حبیب آقا به امید شفا یافتن او را به امامزاده داوود میبرد.
چندی بعد مجید از نو به یک بلیط فروش سینما دل میبندد و از خانه گریزان میشود. حبیب آقا او را مییابد و به توصیه یکی از اقوام دارو فروش تصمیم میگیرد زنی را در کنار او بگمارد تا شاید در بهبود وضع روحی مجید مؤثر واقع شود.
حبیب آقا به واسطه همان دوست دوا فروشش و شخصی موسوم به دکتر که پااندازی میکند، زنی خودفروش به نام اقدس را در ظاهر زنی نجیب به خانه میآورد و مجید و اقدس مهر یکدیگر را به دل میگیرند.
کارگردان
علی حاتمی کارگردان، فیلمنامهنویس و تهیهکننده سینما بود که در تاریخ 23 مرداد 1323 در تهران متولد شد. حاتمی در جایی متولد شد شبیه همان جایی که رضا خوشنویس در هزاردستان به مفتش آدرس میدهد. خیابان شاهپور، خیابان مختاری، کوچهٔ اردیبهشت.
حاتمی نخستین نمایشنامهاش را با عنوان دیو نوشت و در اردیبهشت ماه 1344 با حضور کودکان در تالار نمایش هنرهای دراماتیک به مدت 3 شب اجرا کرد. همچنین اولین اثر سینمایی حاتمی در سال 1348 با عنوان حسن کچل ساخته شد و آخرین فیلم نیمهتمامش با نام جهان پهلوان تختی که یکی از بزرگترین پروژههای سینمایی او بعد از مجموعه هزاردستان بود، به علت مرگ ناشی از بیماری سرطان نافرجام ماند. پس از مرگش نیز دو فیلم مبتنی بر هزاردستان با تدوین واروژ کریممسیحی ساخته شد.
در سال 1356 با پنج سال فاصله، حاتمی فیلم سوته دلان را ساخت. بسیاری از منتقدان سوته دلان را مهمترین و کاملترین فیلم حاتمی در قبل از انقلاب میدانند. در این فیلم هماهنگی کاملی بین فرم و محتوا وجود دارد.
بازیگران
بهروز وثوقی: ستایش شدهترین بازیگر تاریخ سینمای ایران و به عقیده بسیاری از سینماگران ومنتقدان سینما بهترین بازیگر تاریخ سینمای ایران است. قبل از بازیگری در سینما کارمند اداره دارائی و دوبلور و گوینده رادیو تلویزیون بودهاست.
شهره آغداشلو: پیش از انقلاب ایران، در سه فیلم مطرح آن زمان بازی کرد و با سه کارگردان بزرگ سینمای ایران، عباس کیارستمی، علی حاتمی و محمدرضا اصلانی همکاری داشت.
فخری خوروش: از سال 1334 وارد عرصه بازیگری شده و از قبل از انقلاب در سینمای گذشته و رژیم پهلوی در چندین فیلم و سریال بازی کرده است و بیش از شش دهه حضور فعال در بین هنرمندان قبل و بعد از انقلاب داشته است.
جمشید مشایخی: او پیش از حضور در سینما سالها در صحنه تئاتر بازیگری آموخت و در سال 1336 در اداره تازه تاسیس هنرهای دراماتیک استخدام شد.
جهانگیر فروهر: از فیلمهای مهم که او بازی کرده میتوان به سوتهدلان و همچنین هزاردستان اشاره کرد. لیلا فروهر، خواننده ایرانی مقیم لسآنجلس، دختر اوست که در برخی فیلمهای با او همبازی بودهاست.
تحلیل و بررسی
سوته دلان کاملترین ساخته خالقش در میان قصههای عاشقانه است. همچنین نه از کارگردانی خام دستانه آثاری چون قلندر در طراحی میزانسنها خبری است و نه از فیلمنامه آشفته آثاری چون طوقی و بابا شمل. شاید بیراه نیست اگر بگوییم سوته دلان چه به لحاظ کارگردانی و چه به لحاظ ساختار فیلمنامهای جزو معدود آثار استاندارد سینمای پیش از انقلاب اسلامی قلمداد میشود. ما امروز با اثری طرف هستیم که علی رغم پوسته به ظاهر سادهاش به مراتب پیچیده و روانکاوانه است. اگر کارکتر مجید ظروفچی با بازی استادانه بهروز وثوقی را با برخی از کاراکترهای رمانهای شاخص فئودور داستایفسکی همچون شخصیت شاهزاده (میشکین) در رمان جاودانه ابله قیاس کنیم.
سوته دلان اثری است که که در سکانس به سکانس آن یک روح انسانی در آن دمیده شده است. یکی از ستونهای بارز سوته دلان بازیهای دقیق و انتخابهای مناسب برای شخصیتها است. بیراه نیست اگر اعتراف کنم یکی از علتهای دردانه بودن سوته دلان برای نگارنده بازی اندازه و پر از ظرافت شهره آغداشلو در نقش اقدس است. با چنان تسلط و ریز بینی این نقش را بازی میکند که میتوان یک بار این فیلم را صرفا با تمرکز به بازی شگفت آور آغداشلو به تماشا نشست که چگونه در سومین تجربه سینماییاش نقشی که پیش از این در سینمای فارسی به کلیشهای تمام عیار بدل شده بود را به یک کاراکتر حقیقی بدل میکند. و چگونه هرچه به انتهای فیلم نزدیک میشویم با تغییر بسیار تدریجی از یک زن بدکاره به زنی مقید به خانه و خانواده بدل میشود.
ارزیابی اثری بزرگ همچون سوته دلان در یک یادداشت کوتاه شاید کار چندان منصفانهای نباشد. چون این فیلم همچون دیگر آثار ماندگار تاریخ سینمای ایران و جهان فقط در یک حوزه قابل بررسی و تحلیل نیست و اثری چند وجهی است.
دانلود فیلم
مطالب مرتبط
مطالب اخیر
نقد و بررسی سریال House of the Dragon (خاندان اژدها)
House of the Dragon (خاندان اژدها) یک مجموعه تلویزیونی آمریکایی رو به پخش در ژانر درام فانتزی است که توسط…
بررسی بازی Cult of the Lamb (فرقه بره)
Cult of the Lamb (فرقه بره) یک بازی اکشن ماجراجویی است. و توسط توسعه دهنده مستقل Massive Monster ساخته شده…