کفشهای میرزا نوروز نام یک فیلم کمدی ایرانی است. به کارگردانی محمد متوسلانی و نویسندگی داریوش فرهنگ که در سال 1364 ساخته شده. بازیگرانی همچون علی نصیریان، محمدعلی کشاورز، سعید امیرسلیمانی و جمشید لایق در آن به ایفای نقش پرداختهاند.
فیلمنامهٔ کفشهای میرزا نوروز بر اساس کفشهای مبارک بهرام بیضایی نوشته شده است.
اصطلاح عامیانه کفشهای میرزا نوروز که به حالت طنز در اشاره به کهنگی یک کفش بکار میرود بعد از پخش این فیلم وارد فرهنگ عامیانه شد.
مشخصات فیلم
عنوان | کفشهای میرزا نوروز |
کارگردان | محمد متوسلانی |
تهیه کننده | رستم فرامرزی، اسد دلشاد ارشادی، رضا علیپور متعلم، هوشنگ نوراللهی |
نویسنده | سوسن تسلیمی، داریوش فرهنگ، محمد متوسلانی |
بازیگران | علی نصیریان، محمدعلی کشاورز، سعید امیرسلیمانی، زهرا برومند، جمشید لایق، محمدعلی ورشوچی، عزتالله رمضانیفر |
موسیقی | فریدون ناصری |
فیلمبردار | مازیار پرتو |
تاریخ انتشار | 1364 |
داستان فیلم
میرزا نوروز عطاری است که حاضر نیست کفشهای کهنه و پر از وصلهٔ خود را دور بیندازد. و کفشهایی نو بخرد و همین امر سبب میشود تا مردم شهر او را دست بیندازند و مسخره کنند.
همسر و فرزندان میرزا نیز که دیگر طاقت این وضع را ندارند، او را ترک میکنند و شرط بازگشتشان را خرید کفشهایی نو از سوی میرزا قرار میدهند.
سرانجام میرزا با اکراه رضایت به خرید کفشهایی تازه میدهد. و میخواهد که کفشهای وصلهخوردهٔ خود را دور بیندازد، ولی به هرکجا که پرتابشان میکند، کفشها برایش دردسرساز میشوند. و با خلقِ حادثهای، میرزا را به نزد قاضی شهر میبرند.
این ماجرا تا آنجا پیش میرود که میرزا نوروز در شُرُف قصاص و از دست دادن سر خویش قرار میگیرد.
اما در آخرین لحظه از مرگ رهایی مییابد و با سوزاندن کفشهای کهنهاش در آتش، خود را برای همیشه از دستشان رها میسازد. و زندگی آرامی را با همسر و فرزندانش، که به پیش او بازگشتهاند در پیش میگیرد.
کارگردان
محمد متوسلانی: بازیگر قدیمی سینما و تلویزیون ایران است. وی سال ۱۳۱۴ چشم به جهان گشود. از مهمترین آثار محمد متوسلانی میتوان به بازیگری در سریال گاهی به پشت سر نگاه کن، سریال در جستجوی آرامش و فیلم گناهکاران اشاره کرد.
وی به همراه منصور سپهرنیا و گرشا رئوفی گروه کمدی معروف سینمای ایران در دهه چهل خورشیدی را به وجود آورد.
او به همین مناسبت کتاب ما سه نفر بودیم را از خاطرات دوران همکاری در دهه سی و چهل خود را به چاپ رسانده است.
بعد از انقلاب من فیلم «کفشهای میرزا نوروز» را در سال ۱۳۶۳ ساخت. وی در سال ۱۳۴۵ با میهن بهرامی روانشناس، نویسنده، منتقد و نقاش ازدواج کرده است.
بازیگران
علی نصیریان: در میدان شاهپور، کوچه مهدیخان و در خانوادهای متوسط به دنیا آمد. او از هنرستان هنرپیشگی تهران فارغالتحصیل شده است.
سال 1326 به دبیرستان پیرنیا در چهارراه گمرک رفت. در آنجا با جمشید لایق، اسماعیل داورفر و مهدی فتحی همکلاسی شد.
محمدعلی کشاورز: بازیگر تلویزیون، سینما و تئاتر، سال 1309 در شهر اصفهان، محلۀ سیچان (سیچون) متولد شد. محمدعلی کشاورز دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر است.
خاندان کشاورز اصالتاً از ارامنۀ گرجستان بودند که در زمان شاهعباس به ایران آمده و مسلمان شدند. نام خانوادگی قبلی محمدعلی کشاورز اصلانی بود.
اولین فعالیت هنری محمدعلی کشاورز بازی در تلهتئاتر «خودکشی» به کارگردانی علی نصیریان در سال ۱۳۳۹ بود. بعد از آن در نمایشهایی چون «ویولنساز کرهمونا»، «آنتیگون»، «آندورا»، «ادیپوس شهریار»، «بازی استریندبرگل» و … بازی کرد.
سعید امیرسلیمانی: بازیگر متولد ۱۳۲۱ میباشد و جالب است بدانید او نوه پسردایی ناصرالدین شاه میباشد.
او تاکنون در فیلمهای متعددی از جمله سوفی و دیوانه، آشوب، فوتبالیستها، معمای شاه، شبی از شبها، تبریز در مه، پدرخوانده، فرار بزرگ، جوان امروز و… ایفای نقش کرده است.
وی نوه مهدیقلیخان مجدالدوله و پدر سپند امیرسلیمانی و کمند امیرسلیمانی بازیگران سینما و تلویزیون است.
زهرا برومند: مریم خدارحمی، بازیگر، دختر زهرا برومند است. زهرا برومند، فعالیت بازیگری به صورت حرفهای را با فیلم سینمایی «رهایی» به کارگردانی و تهیه کنندگی رسول صدرعاملی در سال 1361 آغاز کرد.
از دیگر فیلمهای سینمایی او میتوان به «گیتی همسر علیرضا» ساخته حمیدرضا هنری(1396). «وقت رویا» به کارگردانی و نویسندگی امیرحسین عنایتی(1396)، «نامه» به کارگردانی ابوالقاسم کبیری، «خانواده فرشچی» به کارگردانی و نویسندگی نادر تکمیلهمایون(1394)، «فرزند چهارم» ساخته وحید موسائیان(1391)، «کفشهای میرزا نوروز» به کارگردانی محمد متوسلانی(1364)، «یوزپلنگ» به کارگردانی ساموئل خاچیکیان(1364) و «یک روز گرم» به کارگردانی علی عسگری(1363) اشاره کرد.
تحلیل فیلم
در آن سالها ‘داريوش فرهنگ’ پس از پخش موفقيتآمیز مجموعه تلويزيوني ‘سلطان و شبان’ براساس طرحي، به نگارش فيلمنامهای به نام ‘كفشهای ميرزا نوروز’ اقدام كرد كه شوخيهای بسياري در آن گنجانده شده بود.
فرهنگ كه دستي قوي در كمدي نويسي دارد، روي كمدي موقعيت مانور بيشتري داد و سكانسهای بسيار جذابي را با تكيه بر اين نوع كمدي در اين اثر سينمايي خلق كرد.
در عين حال نبايد از شخصيت پردازيها نيز غفلت كرد، زيرا بخش عمدهای موفقيت چند جانبه فيلم از آن نشات گرفته است.
شخصيت ‘ميرزا نوروز’ نمونه كلاسيكي از خسيسهای تاريخ سينماست كه نمونههای بي شماري در سينماي جهان دارد.
اما ‘ميرزا نوروز’ با نيم نگاهي به نمونههای وطني متاخرش، رنگ و بويي كاملا ايراني داشته و در خلق آن از نشانههای شرقي بهره گرفته شده است.
براي مثال به كشمكشهای او با خانوادهاش بر سر تعويض كفشهای كذايي نگاه كنيد كه تا چه حد او به فرهنگ كهن ايران نزديك است.
سلسله ماجراهايي كه براي ‘ميرزا نوروز’ هنگام دور انداختن كفشها رخ ميدهد داستان را پيش برده و تماشاگران را ميخنداند. كه در بخشهای پاياني، فيلم را با مشكل روبرو كرده و از جذابيتهای اوليه كاسته است.
شخصيت حاكم نيز به عمد براساس كليشهها خلق شده كه كاركرد مناسبي در بافت داستان داشته و در آخر نيز بر سرنوشت ميرزا نوروز تاثير ميگذارد.
البته ضعفهایی نيز در فيلمنامه به چشم ميخورد كه مهمترين آن تكرار شوخيهای مرتبط با كفشهای كذايي ‘ميرزا نوروز’ است كه گاه خسته كننده و تكراري جلوه ميکند.
با اين همه فيلمنامه اين اثر سينمايي به گونهای نوشته شد كه براي سينماي كمدي اين روزهاي كشورمان آرزويي دست نيافتني جلوه ميکند.
محمد متوسلاني يكي از بازيگران قديمي سينماي ايران است. كه در فيلمهای كمدي بسياري ايفاي نقش كرده و اغلب سينما دوستان قديمي نيز وي را با نقشهای فوق به ياد ميآورند.
دانلود فیلم
مطالب مرتبط
مطالب اخیر
نقد و بررسی سریال House of the Dragon (خاندان اژدها)
House of the Dragon (خاندان اژدها) یک مجموعه تلویزیونی آمریکایی رو به پخش در ژانر درام فانتزی است که توسط…
بررسی بازی Cult of the Lamb (فرقه بره)
Cult of the Lamb (فرقه بره) یک بازی اکشن ماجراجویی است. و توسط توسعه دهنده مستقل Massive Monster ساخته شده…