فیلم سینمایی کمال الملک به کارگردانی و نویسندگی علی حاتمی محصول سال ۱۳۶۲ است که به زندگی نقاش برجسته ایرانی، کمال الملک میپردازد. محمد غفاری به عنوان نقاش باشی دربار ناصرالدین شاه قاجار پذیرفته میشود و مدتی بعد لقب کمال الملک میگیرد. این فیلم، فیلمی است هم بیوگرافیک و هم تاریخی. در این فیلم علاوه بر آنکه تکیه اصلی بر روی شخصیت کمال الملک است، اما رویدادهای تاریخی فیلم که در پس زمینه شاهد آن هستیم، بسیار مهم هستند. به ویژه آنکه از طرفی دوره تاریخی زندگی کمال المک، دوره بسیار مهمی در تاریخ ایران است و از طرفی بخش اعظم فیلم به ارتباط او با دربار ایران به ویژه دربار قاجار میپردازد. اما این را هم باید مطرح کرد که این اثر هم مانند بسیاری از فیلمهای تاریخی انطباق درست و کاملی با تاریخ ندارد.
در ادامه این مقاله همراه ما باشید.
مشخصات فیلم
عنوان فیلم | کمال الملک |
کارگردان | علی حاتمی |
تهیه کننده | حسین غفوری |
نویسنده | علی حاتمی |
بازیگران | جمشید مشایخی، عزتالله انتظامی، علی نصیریان، داوود رشیدی، محمدعلی کشاورز، پرویز پورحسینی، جهانگیر فروهر، لیلا حاتمی، سروش خلیلی، منوچهر حامدی، سیروس ابراهیمزاده |
موسیقی | فرهاد فخرالدینی |
فیلمبردار | مهرداد فخیمی |
تدوینگر | موسی افشار |
تاریخهای انتشار | 1362 |
مدت زمان | 122 دقیقه |
داستان فیلم
محمد غفاری ( با بازی جمشید مشایخی )، مشهور به کمال الملک، به سمت نقاش باشی دربار ناصرالدین شاه قاجار ( با بازی عزتالله انتظامی ) پذیرفته میشود. او پس از چند صباحی لقب کمال الملک میگیرد.
در دربار ناصرالدین شاه جواهرات سلطنتی توسط کامران میرزا (با بازی پرویز پورحسینی ) ربوده میشوند. کمال الملک به اتهام دزدی جواهرات مورد اهانت و بازجویی قرار میگیرد، اما سرانجام توسط اتابک اعظم ( محمدعلی کشاورز ) از اتهام مبرا میشود.
پس از ترور شاه و تاج گذاری مظفرالدین شاه ( با بازی علی نصیریان )، کمال المک برای تکمیل هنرش به اروپا میرود و در بازگشت به مشروطه خواهان میپیوندد. کمال الملک بعد از امضای فرمان مشروطیت و مرگ مظفرالدین شاه از دربار فاصله میگیرد و سالها بعد پیشنهاد رضا شاه ( با بازی داوود رشیدی ) را برای همکاری رد میکند. او در سن کهولت تبعید میشود و به مرگ طبیعی در میگذرد.
کارگردان
علی حاتمی کارگردان، فیلمنامهنویس و تهیه کننده سینما بود. او متولد 23 مرداد ماه سال 1323 در تهران و درگذشته 14 آذر 1375 میباشد. حاتمی دانشآموخته دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر است. از فیلمسازان پیشروی نسلی بهشمار میرود که پیشگامان فصل جدید سینمای ایران از اواخر دههٔ ۱۳۴۰ به بعد از میانش برخاسته، مانند بیضایی، کیمیایی، مهرجویی، گله و تقوایی. اولین اثر سینمایی حاتمی در سال 1348 با عنوان حسن کچل بود و آخرین فیلم ناتمام این کارگردان بزرگ جهان پهلوان تختی بود. علت مرگ علی حاتمی بیماری سرطان بود.
بازیگران
جمشید مشایخی: او بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون بود. مشایخی برگزیده ششمین دوره همایش چهرههای ماندگار و دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر بود. یکی از تماشاخانههای تئاتر خاوران به نام اوست.
عزت الله انتظامی: این بازیگر و کارگردان تئاتر، سینما و تلویزیون مشهور به آقای بازیگر سینمای ایران بود. او اولین بازیگر ایرانی بود که از یک جشنواره بین المللی جایزه گرفت. انتظامی در سال 82 به عنوان یکی از چهرههای ماندگار ایران انتخاب شد.
علی نصیریان: او بازیگر، نویسنده و کارگردان سینما، تئاتر و تلویزیون است. او در سال 80 به عنوان چهره ماندگار رشته بازیگری تئاتر و سینما شناخته شد و نشان درجه یک هنری گرفت.
داوود رشیدی: او به خاطر فعالیتهایش دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر بود. رشیدی با بازی تأثیرگذارش در فیلم فرار از تله جلال مقدم شناخته میشود.
محمدعلی کشاورز: او فارغ التحصیل هنرستان هنرپیشگی تهران و دانشکده هنرهای دراماتیک بود. فارغ التحصیل رشته نقشهبرداری هم بود. او نیز دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر بود.
پرویز پورحسینی: او هنرپیشه اهل ایران بود. در سال 48 وارد پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد و از رشته بازیگری در سال 54 دانشآموخته شد.
جهانگیر فروهر: فروهر بازی در سینما را از سال 45 با فیلم گنجینه سلیمان آغاز کرد.
لیلا حاتمی: او در سن دوازده سالگی با بازی در فیلم کمال الملک اولین حضور سینمایی خود را تجربه کرد.
سروش خلیلی: سروش خلیلی بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون بود.
منوچهر حامدی: این بازیگر فعالیت سینمایی خود را در سال 37 با بازی در تئاتر آغاز کرد.
سیروس ابراهیمزاده: دارای مدرک فوق لیسانس تئاتر از انگلستان است. او فعالیتش را از سال 46 در تلویزیون و رادیو آغاز کرد.
تحلیل فیلم
ویژگی و مشخصه مثبت آثار حاتمی، دیالوگهای شاعرانه و پرمحتوای آنهاست. دیالوگهایی که خیلی وقتها سکانسهایی بیمثال در تاریخ سینمای ایران آفریده است. مانند جواب کمالالملک به ناصرالدین شاه که میگوید: هنر مزرعه بلال نیست که هر سال محصولش بهتر شود. از ستارههای آسمان هم یکی میشود کوکب درخشان، الباقی سوسو میزنند.
به تصویر کشیدن یک دوره تاریخی، در حالی که نمونه قبلی آن وجود ندارد کار دشواری است و نیاز به فضاسازی قوی دارد. این فضاسازی در فیلمهای حاتمی درخشان است. او در فیلمهای تاریخیاش نشان داد که قادر است، دورههای تاریخی را به زیبایی بازسازی کند و در عین حال حال و هوایی را که در نظر دارد به آن بیفزاید.
در کمال الملک نیز مثل بیشتر آثار حاتمی بازیهای درخشانی را شاهد هستیم. بازیگرانی که با توجه به تجربیات قبلیشان در کار کردن با حاتمی، از پس نقشهای خود به خوبی برآمده اند.
و اما ضعف فیلم را میتوان این دانست که فیلم با قوت و جذابیت شروع میشود، اما در ادامه نمیتواند ساختار خوبی داشته باشد. شخصیتها تنها با دیالوگهای زیادشان پرداخت میشوند و به سرعت میآیند و میروند. حتی کمال الملک نیز شخصیت پردازی خیلی خوبی ندارد. بیشتر از آنکه بر شخصیت حقیقی او اصرار شود بر عقاید و افکار او پافشاری شده است.
در انتها میتوان گفت، این فیلم با وجود ضعفهایی که در ساختار روایی و شخصیت پردازی دارد، اما به عنوان فیلمی تاریخی بیوگرافیک، که در گذشته و با وجود همه مشکلات فیلم سازی آن زمان ساخته شده، فیلمی مهم و قابل بحث است.
دانلود فیلم
مطالب مرتبط
مطالب اخیر
نقد و بررسی سریال House of the Dragon (خاندان اژدها)
House of the Dragon (خاندان اژدها) یک مجموعه تلویزیونی آمریکایی رو به پخش در ژانر درام فانتزی است که توسط…
بررسی بازی Cult of the Lamb (فرقه بره)
Cult of the Lamb (فرقه بره) یک بازی اکشن ماجراجویی است. و توسط توسعه دهنده مستقل Massive Monster ساخته شده…