فیلم از کرخه تا راین، به عنوان یکی از آثار درخشان و ماندگار ابراهیم حاتمی کیا، ملودرامی است عاشقانه که در بستر تبعات پس از دفاع مقدس، روایتگر ایثار و استقامت سربازان است که حتی در غربت و اوج مظلومیت و بیماری نیز همه وجودشان سرشار از آرمانهای انقلاب میباشد. از کرخه تا راین محصول سال 13۷۱ است و در آن فیلمساز به سرنوشت قربانیان بمبهای شیمیایی جنگ ایران و عراق میپردازد که بازیگران اصلی آن علی دهکردی و هما روستا هستند. از شاخصه های ممتاز آن باید به موسیقی ماندگار مجید انتظامی اشاره کرد که یکی از زیباترین و بینظیرترین موسیقی فیلمهای دفاع مقدس است.
در ادامه این مقاله همراه ما باشید.
مشخصات فیلم
عنوان فیلم | از کرخه تا راین |
کارگردان | ابراهیم حاتمی کیا |
تهیه کننده | سازمان سینمایی سینا، سیف الله داد (مجری طرح و مدیر تولید) |
نویسنده | ابراهیم حاتمی کیا |
بازیگران | هما روستا، علی دهکردی، هانس نویمن، صادق صفایی، اصغر نقیزاده، پرویز شیخ طادی، |
موسیقی | مجید انتظامی |
فیلمبردار | محمود کلاری |
تدوینگر | حسن حسندوست |
مدت زمان | 93 دقیقه |
کشور | ایران، آلمان |
داستان فیلم
فیلم از کرخه تا راین روایتگر داستان جوانی به نام سعید (با بازی علی دهکردی) است که در دوران جنگ تحمیلی نابینا شده است. سعید و همرزمانش به کشور آلمان فرستاده شده اند تا مراحل درمان را انجام دهند. لیلا خواهر سعید (با بازی هما روستا) به همراه همسرش (با بازی هانس نویمن) که آلمانی است و پسرش یوناس (یونس) در کشور آلمان زندگی می کنند. لیلا در آسایشگاه سعید را میبیند و رابطه عاطفی زیبایی ما بین سعید و خواهرزادهاش یونس ایجاد می شود. با تلاش پزشکان بینایی یکی از چشمان سعید باز میگردد. اما مشخص میشود که سعید بر اثر گازهای شیمیایی به بیماری سرطان خون مبتلا شده است. همسر سعید در ایران باردار است و زایمان میکند. اما سعید بی آنکه بتواند فرزندش را ببیند در آلمان فوت میکند. در پایان داستان میبینیم که لیلا خواهر سعید به ایران باز می گردد.
کارگردان
ابراهیم حاتمی کیا کارگردان، نویسنده، تدوینگر و فیلمبردار سینما است. او فارغ التحصیل رشته سینما از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر است. حاتمی کیا فعالیت سینمایی خود را با ساخت فیلمهای کوتاه و مستند در رابطه با سینمای جنگ آغاز کرد. در سال 1393 حاتمی کیا یکی از نه سینماگری بود که نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر برای یک عمر فعالیت دریافت کرد. حاتمی کیا در رأیگیری از 55 فیلمشناس ایرانی در سال 1381 به عنوان یکی از ده فیلمساز برتر تاریخ سینمای ایران شناخته شد و همچنین در نظرسنجی از 43 منتقد برای بهترین کارگردانان پس از انقلاب جزو پنج فیلمساز اول قرار گرفت.
بازیگران
هما روستا: او هنرپیشه سینما، تلویزیون و تئاتر، کارگردان فیلم و مترجم بود. او مدرک فوق لیسانس خود را از دانشکده هنرهای دراماتیک بخارست رومانی گرفت. اولین حضور او در سینما با فیلم دیوار شیشهای در سال 1350 بود. پس از انقلاب در سال 1365 در فیلم گزارش یک قتل ایفای نقش نمود.
علی دهکردی: این بازیگر بازی در سینما را با فیلم از کرخه تا راین در سال 1370 شروع کرد.او فارغ التحصیل بازیگری و کارگردانی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است.
هانس نویمن: هانس نویمن در آثاری مانند از کرخه تا راین به عنوان بازیگر حضور داشته است.
صادق صفایی: او کارگردان و بازیگر سینما، تئاتر است. او عضو هیئت علمی دپارتمان نمایش دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی دانشگاه تهران میباشد. صفایی دو بار در جشنواره فیلم فجر جایزه دریافت کرده است.
اصغر نقیزاده: غالب نقشهای این بازیگر به صورت رزمنده بوده است و بیشتر در چنین ژانری از او در فیلمها استفاده میشود.
پرویز شیخ طادی: او کارگردان، فیلمنامهنویس و طراح صحنه و لباس ایرانی است.
تحلیل فیلم
از کرخه تا راین شروع بلوغ تکنیکی حاتمی کیا به حساب میآید که در فیلمهای بعدی او به اوج رسیده و گاه باعث غلبه فرم بر محتوا میشود. نکته مهمی که در این فیلم قابل توجه بود نقدی است که از سوی بعضی آدمهای جبهه نسبت به جنگ مشاهده میکنیم، و حتی اعتراض قهرمان فیلم به خدا در کنار رود راین، که به یکی از ماندگارترین سکانسهای فیلم تبدل شد. شاید برای اولین بار بود که مخاطبان در یک اثر جنگی آن هم متعلق به کارگردانی که از نسل انقلاب و جبهه است، از اعتراض به جنگ سخنی میشنود و میبیند. در واقع حاتمی کیا در فیلم با رسم کردن سه شخصیت متفاوت، نظرات مختلفی را که در افراد از جنگ برگشته وجود داشت به تصویر میکشد.
از نکات مهم دیگری که این کارگردان مطرح پس از انقلاب در نظر گرفته، دقت در پرداخت شخصیتهاست. سعید به عنوان قهرمان فیلم تمامی خصوصیات یک قهرمان اسطورهای را دارد، بدون آنکه در آن اغراق گنجانده شود. کاراکتر لیلا هم به عنوان تنها شخصیت زن داستان خیلی خوب از کار درآمده و بالا و پایینهای عاطفیاش در طول کار حس همذات پنداری مخاطب را تقویت میکند.
فیلم از کرخه تا راین اولین اثر جدی ملودرام درباره جنگ در سینما است که بعدا آثاری مثل کیمیا و میم مثل مادر به این زمینه کم کار اضافه شدند. قبل از این فیلم، فضای فیلمهای جنگی بیشتر یا در حدود حوادث اکشن مثل انفجارها و تیراندازیها تمرکز داشت و یا دنباله ارتباطات عقیدتی و ایدئولوژیک معمول در دفاع مقدس قرار داشت. در این فیلم، برای اولین بارغلبه زمینه محور داستان با عواطف آدمهای آن بود. نکتهای مثل دغدغه بینایی و یا نابینایی قهرمان قصه.
حواشی فیلم
موقع اکران فیلم از کرخه تا راین عدهای به حاتمی کیا گیر دادند اما رهبری فیلم را دید و خوشش آمد. او درباره بخشی از این مخالفت ها گفته بود: این فیلم از وقتی به نمایش درآمد، 500 صفحه اعتراضیه به دفتر رهبری ارسال شده بود تا مانع اکران فیلم شوند. بعد از گذشت سالیان چه اتفاقی افتاد، این فیلمی است که بارها از تلویزیون پخش شده و من مطمئنم که فرزندان همین معترضین، مدافعین این آثار بوده اند.
جوایز
- برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم در یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
- برنده سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی در یازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر
- نامزد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی
- نامزد سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه
- نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن
- نامزد دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
- نامزد دیپلم افتخار بهترین موسیقی متن
- نامزد سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری همزمان
- نامزد سیمرغ بلورین بهترین جلوههای ویژه
مطالب مرتبط
مطالب اخیر
نقد و بررسی سریال House of the Dragon (خاندان اژدها)
House of the Dragon (خاندان اژدها) یک مجموعه تلویزیونی آمریکایی رو به پخش در ژانر درام فانتزی است که توسط…
بررسی بازی Cult of the Lamb (فرقه بره)
Cult of the Lamb (فرقه بره) یک بازی اکشن ماجراجویی است. و توسط توسعه دهنده مستقل Massive Monster ساخته شده…