دلشدگان فیلمی در ژانر دام تاریخی به کارگردانی علی حاتمی است. او این فیلم را در سال 1370 کارگردانی کرد. او علاوه بر کارگردانی این فیلم، نویسنده فیلمنامه، تهیهکننده و طراح صحنه آن نیز بوده است.
مشخصات فیلم
عنوان | دلشدگان |
کارگردان | علی حاتمی |
تهیهکننده | علی حاتمی |
نویسنده | علی حاتمی |
بازیگران | امین تارخ،اکبر عبدی، جلال مقدم، فرامرز صدیقی، سعید پورصمیمی، حمید جبلی، محمدعلی کشاورز، فتحعلی اویسی، رقیه چهرهآزاد، جمشید هاشمپور، شهلا ریاحی، لیلا حاتمی، لیلی رشیدی، توران مهرزاد، علیاصغر گرمسیری، منصور والامقام، سرور نجاتالهی |
موسیقی | حسین علیزاده، محمدرضا شجریان |
فیلمبردار | محمود کلاری |
تدوینگر | روحالله امامی |
مدت زمان | 91 دقیقه |
داستان فیلم
فیلم دلشدگان از سه داستان واقعی در زمان قاجار است که در آن گروهی از نوازندگان سازهای ایرانی برای پر کردن صفحه موسیقی به خارج از کشور سفر میکنند. اولین داستان مربوط میشود به سفر نوازندگان مشهور موسیقی ایران به شهر پاریس در دوران محمدعلیشاه قاجار به سرپرستی آقا حسینعلی برای ضبط صفحه موسیقی. دومین داستان نیز سفر گروهی از هنرمندان برای ضبط صفحه به شهر لندن با حمایت یک تاجر ارمنی به نام هامبارسون است که پس از بازگشت از لندن میان وی و هنرمندان مشکلاتی بهوجود میآید و قرارداد ضبط فسخ میشود. سومین داستان نیز سفر گروهی دیگر از موسیقیدانان به همین منظور به شهر تفلیس در دوران احمدشاه قاجار به وقوع میپیوندد.
آثار ضبط شده در این سفر به سبب وقوع جنگ دوم جهانی بهطور کامل به ایران نمیرسند. در فیلم دلشدگان نیز یکی از تاجران ایرانی و ارمنی بهعنوان واسطه دربار احمدشاه قاجار و هنرمندانی غیروابسته به دولت میشود تا ایشان با هزینه کمپانی برای ضبط صفحه به پاریس بروند. در این سفر تاجر ایران به عهد خود وفا نمیکند و نهایتا هنرمندان توافق میکنند که هزینه ضبط موسیقی را خودشان تقبل کنند تا این میراث برای همیشه باقی بماند.

کارگردان
حاتمی کار هنری خود را با نویسندگی در تئاتر آغاز کرد و نمایشنامههای ساتن، قصه حریر، ماهیگیر، حسن کچل، چهل گیس و شهر آفتاب و مهتاب را برای تئاتر نوشت. علی حاتمی در کلاسهای نمایشنامهنویسی اداره هنرهای دراماتیک واقع شرکت نمود و بعدها که این اداره به نام دانشکده هنرهای دراماتیک تغییر نام داد.
اولین تجربه سینمایی حاتمی، فیلم حسن کچل بود. حاتمی این فیلم را در پی موفقیت نمایشنامه حسن کچل و استقبال بسیار خوب مردم از آن، ساخت.
پس از موفقیت حسن کچل، حاتمی از تئاتر فاصله گرفت و تواناییهای خود را معطوف به سینما کرد. او بلافاصله بعد از حسن کچل فیلم طوقی را ساخت. طوقی نوعی کبوتر است که کبوتربازها علاقه زیادی به آن دارند.
در سال 1356 با پنج سال فاصله، حاتمی فیلم سوتهدلان را ساخت. بسیاری از منتقدان سوتهدلان را مهمترین و کاملترین فیلم حاتمی در قبل از انقلاب میدانند. در این فیلم هماهنگی کاملی بین فرم و محتوا وجود دارد.
حاتمیکیا فیلم دلشدگان را در سال 1370 ساخت. در این فیلم که ماجرایش در زمان سلطنت احمدشاه قاجار میگذرد، تاجری فرنگی به بهانه رونق فرهنگ و هنر، قصد دارد با پرکردن چند صفحه از چند موسیقیدان ایرانی، ردیفهای اصیل موسیقی ایرانی را که در حال فراموشی است، از گزند گذر زمان محفوظ نگه دارد. به همین منظور جمعی از بهترین نوازندگان را برمیگزیند.

بازیگران
امین تارخ: بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون و مدرس رشته بازیگری است که در فیلمهای متعدد، تعدادی نمایشنامه و مجموعه تلویزیونی ایفای نقش کرده است.
اکبر عبدی: در سال 1368 برای بازی در فیلم مادر ساخته علی حاتمی برنده سیمرغ بلورین نقش دوم مرد از هجدهمین جشنواره فیلم فجر شد.
جلال مقدم: وی با نوشتن نقدی بر یک فیلم کانادایی از اوایل دهه 1330 شروع به همکاری با مطبوعات کرد و در مجلههایی از قبیل پیک سینما و آتشبار نقد مینوشت و فعالیت در سینمای حرفهای را از سال 1337 با فیلم جنوب شهر به عنوان نویسنده آغاز کرد.
فرامرز صدیقی: فارغالتحصیل تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. وی فعالیت هنری را سال 1347 با بازی در تئاتر رستم و سهراب آغاز کرد.
سعید پورصمیمی: فارغالتحصیل لیسانس رشته بازیگری و کارگردانی تئاتر از دانشگاه تهران میباشد. از تئاتر شروع کرد اما شهرتاش بیشتر برای بازی در سینما و تلویزیون میباشد.
حمید جبلی: بازیگر، صداپیشه، نویسنده، کارگردان و مدرس بازیگری و فیلمنامهنویسی است که مخاطبان، بیشتر او را با خلق عروسکهای کلاه قرمزی و پسرخاله به یاد میآورند.

تحلیل و بررسی
در روایت دلشدگان بیش از هر چیز دیگری به داستانکها توجه داشته است. به عبارت دیگر، مخاطبان کموبیش از ماجرای سفر گروه نوازندهی ایرانی به تفلیس برای ضبط صفحه اطلاع دارند. موضوعی که مخاطب از آن بیخبر است، روایت از درون این جمع دلشده است که این وظیفه را حاتمی بر عهده گرفته است. حاتمی به وجه تراژیک این جمع توجه تاموتمامی دارد و سعی کرده است که با نقب گذشتهی هر کدام، به وجه تراژیک این سفر نزدیک شود.
از جایی که مسیو ژولی جا میزند و سفیر خرج و مخارج را بر عهده میگیرد تا وقتی استاد دلنواز، خانه و کاشانهاش را به میرزامحمود واگذار میکند تا عشق ناکام طاهر و شاهزادهی نابینا که اوج این تراژدی است. هر گوشه از این داستان، شرح ناکامی و نرسیدن به مقصد است. البته در این میان شرح شیدایی آقا فرج نسبت به تنبک و اصولا شیرینزبانی او تا حدی از این تلخی میکاهد.
دردلشدگان نیز کلام حاتمی مانند همیشه بر تصاویر او غالب است. این بار نیز کلمههای او شرححال درونی تکتک شخصیتها را روایت میکنند. میزانسنها عموما رو به دوربین چیدهشدهاند که این را در فضاهای بیرونی نیز شاهدیم. دوربین حاتمی تقریباً حرکتی ندارد و نماهای دور و ثابت، بخش اعظم تصاویر فیلم را تشکیل میدهند. آنچه باعث شده است دلشدگان بر خلاف آثار دیگر حاتمی تا حدودی از نظر بیان و ادای کلمهها، کمتر بتواند همان تأثیر همیشگی را داشته باشد، تا حد زیادی به مسألهی دوبله برمیگردد. بجز این فیلم، دیگر آثار حاتمی همواره دوبله شدهاند و از نظر فن دوبله فوقالعاده اثرگذار و توجهبرانگیزند. آخرین نکته درباره فیلم برمیگردد به ترکیب همچنان درخشان موسیقی حسین علیزاده، صدای استاد شجریان و اشعار مرحوم فریدون مشیری که تقریباً میشود گفت از فیلم جدانشدنی هستند و در هماهنگی کامل با روایت علی حاتمی قرار میگیرند.
دانلود فیلم
مطالب مرتبط
مطالب اخیر
نقد و بررسی سریال House of the Dragon (خاندان اژدها)
House of the Dragon (خاندان اژدها) یک مجموعه تلویزیونی آمریکایی رو به پخش در ژانر درام فانتزی است که توسط…
بررسی بازی Cult of the Lamb (فرقه بره)
Cult of the Lamb (فرقه بره) یک بازی اکشن ماجراجویی است. و توسط توسعه دهنده مستقل Massive Monster ساخته شده…