معرفی مستند کودتای 53 (Coup 53) + دانلود 

مستند کودتای 53 یک مستند در مورد کودتای سال 1953 یا 28 مرداد 32 در ایران است. پروژه‌ای که توسط سرویس‌های جاسوسی آمریکایی/انگلیسی با نام عملیات آژاکس انجام شد تا نخست وزیر مردمی ایران محمد مصدق را سرنگون کنند. کار توسط تقی امیرانی ساخته شده و بازیگر معروف رالف فاینز نیز در آن بازی می‌کند.

فیلم اولین بار در فستیوال فیلم تلوراید نمایش داده شد. همینطور در همان سال در فستیوال فیلم لندن و ونکوور هم نمایش داده شد. فیلم در اواسط سال 2020 میلادی در پلتفرم Eventive برای مردم کشورهای آمریکا، بریتانیا، کانادا و ایرلند قرار گرفت. با این حال فیلم در سپتامبر 2020 از این پلتفرم خارج شد.

پیش از آن، برایان لپینگ تهیه‌کننده مستند پایان یک امپراطوری: ایران (مربوط به 1985) اعلام کرد که در بخشی از مستند، چیزی اشتباه در مورد کار آنها گفته می‌شود. در کودتای 53، مصاحبه‌ای با نورمن دربی‌شایر افسر سازمان جاسوسی انگلستان پخش می‌شود. همینطور اعلام می‌شود که این مصاحبه بخشی از مستند پایان یک امپراطوری بود اما با دخالت MI6 از مستند حذف شد. لپینگ اعلام می‌کند این موضوع صحیح نیست. این مصاحبه بخشی از کار غیرضبطی آنها جهت بالا رفتن اطلاعاتشان بوده است. لپینگ کار را به دلیل نقض کپی رایت به دادگاه می‌برد و به همین دلیل مستند کودتا با مشکل روبرو می‌شود. آنها با دو راهی دعوای حقوقی طولانی یا حذف بخش‌هایی از محتوا روبرو شدند. پس از یک ماه، از ژانویه 2021 دوباره این فیلم مستند در دسترس قرار گرفت. با بهترین سرگرمی همراه باشید.

مشخصات فیلم مستند

داستان فیلم

امیرانی در کودکی، در تهران دائما نام مصدق را به صورت زمزمه از بزرگترها می‌شنید. او تا وقتی در ایران بود، چیزی زیادی در مورد این اسم نمی‌دانست. بعدها در انگلستان کار فیلمسازی را در کنار تحصیل در رشته فیزیک شروع کرد. به جای اینکه فیزیک را ادامه دهد، مستندسازی را ادامه داد و پس از ساخت فیلم‌هایی در مورد فیزیک و سایر زمینه‌ها به خاورمیانه بازگشت تا از افغانستان و ایران مستندهایی بسازد. او حاصل یک عمل تجربه در انگلستان را جمع کرد و پس از مدت‌ها تحقیق، توانست مستند مهم کودتای 53 را بسازد. مستندی که در آن به نقش کشورهای آمریکا و انگلستان در کودتای 28 مرداد 32 اشاره دارد. مستندی که با اسناد تازه منتشر شده سرویس‌های جاسوسی انجام شده است.

حاضرات در فیلم

• رالف فاینز: به این بازیگر بزرگ در خصوص فیلم حفاری پرداختیم. او را بیش از هر چیز به نقش مهمی که در فیلم فهرست شیندلر داشت می‌شناسیم. او اینجا در نقش نورمن دربی‌شایر بازی می‌کند.
• یرواند آبراهامیان: تاریخ‌نگار ارمنی-ایرانی که مانند امیرانی پیش از انقلاب ایران را ترک کرده بود. او نویسنده یک سری از مهمترین کتاب‌های تاریخ معاصر ایران است.
• والتر مرچ: او مسئول صدای فیلم گادفادر بود. همینطور در فیلم اینک آخرالزمان مسئول صدا و تدوین بود. او در فیلم‌های بسیاری کار صدا و تدوین را انجام داده است. همینطور کارگردان فیلم بازگشت به اُز هم بود.

کارگردان

تقی امیرانی کارگردان و فیزیکدانی ایرانی ساکن بریتانیا است. او بیش از همه‌چیز با ساخت مستند شناخته می‌شود. او در اواخر دهه سی شمسی در ایران به دنیا آمد و از دوره دبیرستان که چند سال پیش از انقلاب می‌شد، به انگلستان رفت. در دانشگاه ناتینگهام درس فیزیک خواند و پایان نامه او در مورد طیف‌های رنگ مشکی بود. همینطور مستندی در مورد تجربه‌ای تصویری از تئوری سیاهچاله ساخت. همان دوره فیلمی سیاه و سفید، صامت و کمدی به نام مکانیک عشق در فضای فیلم‌های وودی آلن ساخت.

بعد از دانشگاه در زمینه تحقیق برای مستندهای جدید، کار را با یک شبکه تلویزیونی در انگلستان شروع کرد. سال 1989 اولین مرتبه یک اپیزود مستند تلویزیونی ساخت. در ادامه اپیزودهای مستند بیشتری برای تلویزیون ساخت و همینطور چند تبلیغ نیز توسط او ساخته شد. پس از آن دوره، در شبکه‌های دیگر نیز کار کرد و در زمینه‌های متنوعی مستندهای بیشتری ساخت. برای مثال مستند جنگ عراق و چند قسمت از مستند مکان‌های مقدس از جمله در خصوص خانه زرتشتیان از آن جمله است. همینطور یکی از کارهای مهم او ساخت یک مستند شش قسمتی به نام دیوانه ماشین‌ها در مورد رابطه انسان و ماشین‌ها است. با همه این‌ها کودتای 53 مهمترین کار امیرانی تا این لحظه است.

در سابقه او کار به عنوان داور مراسم امی نیز دیده می‌شود. همینطور در دوره تد مربوط به سال 2009 از او تقدیر به عمل آمد. همینطور او در سال 2014 در تد سخنرانی خود را با موضوع قدرشناختن ناشناخته‌ها انجام داد که موردتوجه قرار گرفت.

نظر منتقدین

• بن کینگزبرگ – nytimes: دیدن مستندی که با بررسی مدارک قدیمی ساخته شده باشد، فی‌نفسه جذاب است. با این حال تقی امیرانی خیلی زود هدف خود را مشخص می‌کند. او سراغ مدارک دانشکده جورج واشنگتن می‌رود و می‌گوید این اسنادی که می‌بینید، سرنوشت کشور من را تغییر داده است. امیرانی تحقیق را انجام داد و مرچ به کار او جهت داد. آیا در تمام جنبه‌ها فیلمِ امیرانی دقیقا مطابق تاریخ است؟ احتمالا اینطور نباشد. با این حال داستانی کاراگاهی تعریف شده و در جهانِ عواقب اعمال سیاستمداران غوطه می‌خوریم. این نوع فیلمسازی بسیار جذاب است.

دانلود فیلم