اصغر فرهادی کارگردان شناخته شده ایرانی است که توانسته دوبار برنده جایزه اسکار شود. او بارها مورد ستایش بزرگان سینمای جهان از جمله رابرت دنیرو، تام هنکس،میشائیل هانکه، خاویر باردم و قرار گرفته است. در این مطلب به زندگینامه او و نیز فعالیتش در حرفه نویسندگی و کارگردانی میپردازیم و همراه برترین آثار او خواهیم بود. پس با ادامه این مطلب از بهترین سرگرمی همراه باشید.
نام و نام خانوادگی | اصغر فرهادی |
حرفه | کارگردانی فیلم – نویسندگی |
تاریخ تولد | 17اردیبهشت 1351 |
ملیت | ایرانی |
سن | 48 |
تحصیلات | کارشناسی ارشد کارگردانی از دانشگاه تربیت مدرس |
کشور محل تولد | جمهوری اسلامی ایران |
شهر محل تولد | خمینی شهر، اصفهان |
حرفه | کارگردانی فیلم |
قد | 168 سانتی متر |
همسر | پریسا باخت آور |
فرزندان | ساغر فرهادی – سارینا فرهادی |
تأثیرپذیرفته از | داریوش مهرجویی |
برجستهترین افتخارات | 2 جایزه اسکار – 3 جایزه جشنواره فیلم برلین – 2 جایزه از جشنواره فیلم کن – یک جایزه گلدن گلوب |
بیوگرافی اصغر فرهادی
اصغر فرهادی کارگردان، تهیه کننده و فیلم نامه نویس ایرانی برنده اسکار است. او برای فیلم های جدایی و فروشنده، دو جایزه اسکار را در گروه “بهترین فیلم خارجی زبان” دریافت کرده است. فرهادی در همایون شهر، شهری واقع در استان اصفهان متولد شده است. وی لیسانس هنرهای نمایشی خود را در دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد را در دانشگاه تربیت مدرس به پایان رسانده است. فرهادی در ابتدای کار خود چندین فیلم کوتاه برای انجمن سینمای جوانان ایران، زیر شاخه اصفهان ساخته است. او همچنین چند نمایش تلویزیونی را کارگردانی کرده است.
فرهادی اولین بار به عنوان فیلمنامه نویس در سال 2002 با فیلم ارتفاع پست در سینما ظاهر شد. سال بعد او اولین کارگردانی خود را با فیلم “رقص در غبار” به انجام رساند. پس از اکران فیلم جدایی بود که محبوبیت فرهادی به سطوح بین المللی رسید. این فیلم اولین فیلم ایرانی است که برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شده است. فروشنده دومین فیلم او در نقش نویسنده و کارگردان و تهیه کننده بود که موفق به دریافت اسکار شد.
دوران کودکی و جوانی
اصغر فرهادی در 17 اردیبهشت 1351 در همایون شهر، شهری در استان اصفهان به دنیا آمد. اطلاعات زیادی در مورد کودکی و والدین وی در دست نیست.
او تحصیلات آکادمیک را در دانشگاه تهران آغاز کرد و کارشناسی خود را در رشته هنرهای نمایشی به پایان رساند. پس از آن فرهادی در دانشگاه تربیت مدرس به ادامه تحصیل در گرایش کارگردانی پرداخت و مدرک کارشناسی ارشد خود را دریافت کرد. در این مدت او چند فیلم کوتاه ساخت و چندین نمایش رادیویی را برای پخش در رادیوی ایران به روی کاغذ آورد. او همچنین در این دوره چند نمایش تلویزیونی را کارگردانی کرده است.
فعالیت حرفهای
اصغر فرهادی کار حرفهای خود در سینما را با فیلم ” ارتفاع پست ” در سال 2002 آغاز کرد. او نویسندگی فیلم نامه این فیلم را بر عهده داشت. کارگردان فیلم ارتفاع پست ابراهیم حاتمی کیاست. سال بعد، فرهادی اولین کارگردانی خود را با فیلم ” رقص در غبار ” به انجام رساند. این فیلم درباره یك مرد جوان است كه تحت فشار نزدیكانش از همسرش جدا میشود. او بعدتر در تهیه پول برای پرداخت مهریه دچار مشکل میشود.
از “شهر زیبا” تا “چهارشنبه سوری”
فیلم بعدی او ” شهر زیبا ” بود که در سال 2004 به روی پرده آمد. فرهادی نویسندگی و کارگردانی این فیلم را بر عهده داشت. شهر زیبا درباره پسری به نام اکبر است که در شانزده سالگی دست به قتل میزند و در هجده سالگی به اعدام محکوم میشود. فرهادی برای این فیلم برنده جایزه طاووس طلایی جشنواره بین المللی فیلم هند شد. او هم چنین جایزه اصلی جشنواره بین المللی فیلم ورشو و جایزه فیپرشی جشنواره اسپیلیت را دریافت کرده است.
اصغر فرهادی در سال 2006 فیلم ” چهارشنبه سوری ” را کارگردانی کرد. داستان این فیلم که توسط خود او نوشته شده حول زندگی آشفته یک زوج است که برای گذراندن تعطیلات در دبی آماده میشوند. این فیلم موفق به کسب سه جایزه بین المللی شده است.
فیلمهای بعدی فرهادی در طول این سالها شامل ” کنعان ” (2007)، ” دایره زنگی ” (2008)، ” محاکمه در خیابان ” (2009) و ” درباره الی ” (2009) است. او فیلمنامه نویس هر چهار فیلم و کارگردان درباره الی بوده است.
“جدایی”، “گذشته” و “فروشنده”
پس از اکران فیلم ” جدایی ” در سال 2011 (نویسنده، کارگردان و تهیه کننده)، محبوبیت فرهادی به اوج خود رسید. جدایی اولین فیلم ایرانی بود که جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی را از آن خود کرد. این فیلم جوایز متعدد دیگری از جمله جایزه گلدن گلوب و جایزه جشنواره سزار را به دست آورد.
فیلم بعدی او “گذشته” بود که در سال 2013 اکران شد. فرهادی نویسندگی و کارگردانی این فیلم را بر عهده داشت. گذشته در رشته بهترین فیلم خارجی زبان نامزد جایزه گلدن گلوب شد. این فیلم جایزه جشنواره بین المللی فیلم دوربان را در بخش بهترین فیلم نامه از آن خود کرد.
فیلم بعدی او در سال 2016 ” فروشنده ” بود که نویسندگی، کارگردانی و تهیه کنندگی مشترک آن را بر عهده داشت. فروشنده دومین فیلم وی بود که موفق به دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شد. این جایزه باعث شد او یکی از معدود فیلم سازانی باشد که دوبار در این شاخه موفق به دریافت جایزه شده است. این فیلم همچنین چندین جایزه دیگر از جمله جایزه فیلم آسیایی، جایزه جشنواره فیلم بمبئی و جایزه جشنواره فیلم مونیخ را به دست آورده است.
تجربهای همراه با بزرگان سینمای اسپانیا
آخرین کار او یک فیلم هیجانی روانشناختی اسپانیایی به نام ” همه میدانند ” ساخته شده در سال 2018 است. او نویسندگی و کارگردانی این فیلم را بر عهده داشته است. همه میدانند در گیشه موفق عمل کرد اما انتقاداتی نیز با خود به همراه داشت.
برجستهترین آثار اصغر فرهادی
جدایی یک فیلم درام ایرانیست که یکی از برجسته ترین آثار اصغر فرهادی به شمار میآید. او کارگردانی، نویسندگی فیلم نامه و تهیه کنندگی فیلم را بر عهده داشته است. داستان فیلم بر روی یک زوج از طبقه متوسط متمرکز است که نگران وضعیت دخترشان هستند. وقتی مرد خانه برای نگه داری از پدر سالمند خود که از آلزایمر رنج میبرد یک پرستار را استخدام میکند، اوضاع پیچیدهتر میشود. این فیلم در بخش بهترین فیلم خارجی موفق به دریافت جایزه اسکار شده است.
فروشنده دیگر فیلم درام به نویسندگی، تهیه کنندگی و کارگردانی اصغر فرهادی است. این فیلم در مورد یک زوج متاهل است که در حال بازی در تئاتر ” مرگ یک فروشنده ” اثر آرتور میلر هستند. در ادامه برای زن داستان حادثهای اتفاق میافتد و شوهر او سعی در پیدا کردن هویت مهاجم دارد.
خانواده و زندگی شخصی
اصغر فرهادی در سال 1990 با پریسا بخت آور ازدواج کرد. حاصل این زندگی مشترک دو فرزند به نامهای ساغر و سارینا است.
برترین فیلمهای اصغر فرهادی
چهارشنبه سوری (2006)
داستان روحی
عنوان این فیلم هوشمندانه مربوط به جشن آتش بازی پایان سال ایرانیان است. اولین روز بهار در حال نزدیک شدن است. خانه تکانی پیش از سال جدید یکی از رسوم رایج در ایران است. یک زن جوان روستایی به نام روحی با بازی ترانه علیدوستی توسط یک خانواده ثروتمند تهرانی استخدام میشود تا در روز چهارشنبه سوری آپارتمان آنها را تمیز کند. روحی نامزد کرده و این کار را برای به دست آوردن پول اضافی قبل از عروسیاش انجام میدهد. او دختری شاد است؛ به ازدواج آینده خود خوشبین است و از رابطه صمیمی و و سرشار از اعتماد خود با نامزدش لذت میبرد.
روحی به فضای تهران عادت کرده است. فضایی پر از هیاهو و سر و صدا و خصومت خفیف غریبههایی که با آنها رو به رو است. آپارتمانی که برای تمیز کردن آن استخدام شده کنجکاویاش را برمیانگیزد. این ساختمان صرفاً کثیف نیست، بلکه نشانههایی از خشونت هم در آن دیده میشود. وسایل خانه پراکنده است و شیشههای شکسته پنجره روی زمین است.
روحی از نزاع مداوم زن و شوهری که برای آنها کار میکند آگاه میشود. رفتار ناشایست و خصمانه زن نسبت به او و تغییر ناگهانی رفتارش هنگامی که از روحی میخواهد جاسوسی آرایشگر همسایه خود را بکند؛ همه و همه باعث میشوند بفهمیم زن نسبت به خیانت همسر خود با زن آرایشگر مشکوک است. وقتی روحی به کار موقت خود ادامه میدهد، با صاحب مشکوک آرایشگاه بیشتر آشنا میشود. او هر لحظه بیشتر و بیشتر زندگی پرتنش کارفرمایان خود را تجربه میکند. در فیلم ما رابطه سمی این زوج را از طریق ساده لوحی و ایده آل گرایی روحی مشاهده میکنیم.
تراژدی در تضاد با ایده کلاسیک آن
به گفته فرهادی، چهارشنبه سوری فیلمی درباره انسانهای درگیر تنش و کشمکش است. فرهادی اظهار داشته که این تراژدی در تضاد با ایده کلاسیک تراژدی به عنوان تعارض بین خوب و بد است. وی در ادامه توضیح میدهد: ” در دوران مدرن پیچیده و دشوار ما، تراژدی ممكن است ناشی از تضاد بین دو نوع امر خوب هم باشد. ” همان طور كه در مورد شخصیتهای فیلم چهارشنبه سوری چنین است.
با آشکارتر شدن لایههای بیشتری از فیلم در رابطه با ازدواج ناپایدار زن و شوهر، دیدگاه روحی درباره ازدواج و حتی نگاهش به انسانها به شدت دچار تزلزل میشود. او در یک صحنه آرام اما متحرک، درست در حالی که آتش بازیهای سال جدید در جریان است، به روستای خود باز میگردد. سر و صدا و هرج و مرج موجود در خیابانها، بازتاب دهنده بر هم ریختگی درونی اوست. دیدار مجدد روحی با نامزدش با حساسیت ملایمی نشان داده میشود که از ویژگیهای فرهادی است.
نامزد روحی همان است که بود، اما خود او تغییر کره است. شاید او اعتماد و احساس امنیت خود را برای همیشه از دست داده است. کلمات و معانی اصلی در فیلم با دقت مدیریت میشوند تا دیدگاههای دوگانه موجود در دوران حاضر به خوبی به ما نشان داده شوند. فاصله اندک اما ناراحت کنندهای که بین زوجهای جوان قرار دارد در این فیلم به خوبی برای مخاطب به نمایش گذاشته میشود.
درباره الی (2009)
داستان فیلم درباره رابطه گروهی از دوستان است که به سفر میروند. قرار است الی در این سفر برای ازدواج با شخصی آشنا شود. اتفاقات به گونهای میافتند که گروه به سمت باتلاقی گیج کننده از شرم، تعهدات اجتماعی متناقض، مجازاتهای متقابل و لایههایی از فریب سوق داده میشوند.
داستان در مورد زن جوانی به نام الی است. شخصی که به مانند معماست و هر یک از افراد حاضر در فیلم تعبیر به خصوصی از او دارند. اتفاق غیر منتظرهای کل افراد گروه را درگیر میکند. افراد برای حفظ وجهه اجتماعی خود مجبور به تصمیم گیری میشوند. این فیلم یک اثر جذاب در رابطه با طبیعت انسان و تعارضات حاصل از فشار اجتماعی، دلسوزی و ترس از رسوایی است.
جدایی نادر از سیمین (2011)
جدایی نادر از سیمین به عنوان برنده اسکار بهترین فیلم خارجی و نامزد دریافت جوایز بی شمار بین المللی، منجر به شناخت فرهادی در خارج از مرزهای ایران شد. جدایی داستانی خانوادگی و در تخصص فرهادی است. فیلم روایتی است که بسیاری از جنبههای یک درگیری خانوادگی را بررسی میکند تا یک درام جذاب و دلهره آور را برای مخاطب ایجاد کند.
پیمان معادی بازیگر، کارگردان و فیلمنامه نویس در نقش نادر بازی میکند. زندگی خانوادگی آرام گذشته او مختل شده است. همسرش سیمین (لیلا حاتمی بازیگر برنده جایزه) متقاعد شده است که خانواده باید به خاطر آینده دخترشان ایران را ترک کنند. او در صورت لزوم مایل است که شوهرش را طلاق دهد. نادر بین خواستهها و نگرانیهای همسرش برای دخترشان و مسئولیت مراقبت از پدر بیمارش درگیر شده است. اختلاف آنها با حضور افراد دیگری در زندگی آنها همراه میشود. مسائل فرهنگی، مذهبی و اسرارهای خانوادگی همه چیز را تحت الشعاع قرار میدهد. در نهایت با صحنه پر تنش دادگاه رو به رو میشویم. جدایی نادر از سیمین روایتی ظریف و حساس است که به دقت مدیریت شده است.
فروشنده (2016)
تمرین تئاتر و فضای مینیمالیستی
فروشنده به نمایشنامه مرگ یک فروشنده اثر آرتور میلر اشاره میکند. در فیلم، یک گروه تئاتر کوچک در حال تمرین این نمایش هستند. نمای آغازین فیلم یک صحنه مینیمالیستی است که در آن بازیگران برای نمایش آماده میشوند؛ فضایی با یک تخت دونفره خالی، یک میز آشپزخانه و یک تابلوی نئون. زوج متاهل، رعنا (ترانه علیدوستی) و عماد (شهاب حسینی) دو بازیگر اصلی این نمایش هستند. تمرینات نمایش همراه با گفت و گو درباره صحنههای سانسور شده آغاز میشود. در همین حال عماد در نقش یک معلم، نمایشنامه ” مرگ یک فروشنده ” را به دانش آموزان خود معرفی میکند. موازاتی بین داستان اصلی فیلم و نمایش آرتور میلر برقرار است.
در حالی که همه چیز خوب به نظر میرسد، آشفتگیهایی جزئی پدیدار میشوند. جدی ترین آنها یک زمین لرزه کوچک است که عماد و رعنا را مجبور میکند به یک آپارتمان موقت در حالی که ساختمان خودشان در دست تعمیر است، نقل مکان کنند. این اتفاق منجر به وقایع اصلی داستان میشود. رعنا در خانه جدید و گویا به اشتباه مورد حمله قرار میگیرد. این حادثه موجی از حوادث دیگر را با خود به همراه دارد. اتفاقاتی که به تدریج شتاب بیشتری گرفته و زندگی زوج حاضر در فیلم را تسخیر میکنند.
احساس حقارت
مثل دیگر فیلمهای فرهادی، فروشنده نیز در درجه اول به مطالعه شخصیتها، بررسی افراد و روابط بین آنها میپردازد. موضوع اصلی این فیلم همان طور که فرهادی توضیح داده است در رابطه با احساس حقارت است. این موضوع در نمایش مرگ یک فروشنده هم نقشی اساسی دارد. موضوعی که در فیلم و نمایش به خوبی با هم ادغام شده است. عماد ابتدا بیشتر نگران جراحات همسرش و تأثیر عاطفی حمله به او است. با گذشت زمان، او بیشتر و بیشتر در احساس حقارتی که با حمله و تعرض همراه است غرق میشود. عماد به مانند کاراکتر ویلی لومن در نمایش میلر نسبت به احساس بی آبرویی ثابت قدم تر شده و شروع به طرح ریزی انتقام میکند.
اتفاقات زیر مجموعهای فیلم مثل بهبودی رعنا، تمرینات نمایش نامه و کلاسهای درسی عماد، تفسیرهای گوناگونی را به مخاطب ارائه میدهند. حتی برای لحظهای ما پوستر فیلم آمریکایی شرم را بر روی دیوار آپارتمان میبینیم. دانشجویان عماد در مورد فیلم ایرانی گاو، به ویژه مفهوم تبدیل شدن انسان به حیوان، بحث میکنند. انگیزه انتقام، در یک نتیجه گیری دردناک و غم انگیز، ایمان را به سمت رسوایی واقعی سوق میدهد.
همه میدانند (2018)
برج ساعت
این فیلم در واقع نوعی عزیمت برای فرهادی محسوب میشود، نه فقط به این دلیل که کاملاً به زبان اسپانیایی است. واقعه اصلی داستان توطئهای برای ربودن دختری شانزده ساله و به دنبال آن مطالبه باج است. مانند دیگر فیلمهای فرهادی، در درجه اول روابط و تعاملات انسانی و عوارض ناشی از آنهاست که اهمیت دارد. صحنههای آغازین فیلم نمای داخلی برج ساعت شهر را نشان میدهند. نام و حروف حکاکی شده بر روی دیوارههای برج گویای این است که گذشته همچنان بر زمان حال تأثیر گذار است.
داستان عروسی
لورا (پنه لوپه کروز) برای شرکت در یک عروسی به همراه دختر نوجوان خود ایرنه (کارلا کامپرا)، راهی شهر زادگاه خود در اسپانیا میشود. او با یک همسر خوب و موفق ازدواج کرده و برای آسایش بیشتر به بوئنوس آیرس نقل مکان کرده است. لورا خوشحال است که با اقوام و دوستانش، از جمله عاشق سابقش پاکو (خاویر باردم) که اکنون ازدواج کرده است، دوباره رو به رو خواهد شد. به نظر میرسد همه از روابط خوبی برخوردار هستند و انتظار هیچ مشکلی را ندارند. مشکل در زیر لایه فیلم توسط بی پروایی دختر بی خیال لورا اتفاق میافتد. میهمانان عروسی از ناپدید شدن ایرن شوکه میشوند. او برای باج خواهی دزدیده شده است. پیام هشداری از جانب ربایندگان نسبت به تماس با پلیس اعلام میشود.
مهمانان عروسی در حالی که با نا امیدی به دنبال سرنخها میگردند و در مورد این که آیا باید پلیس را مطلع کنند بحث میکنند، سعی میکنند راهی برای جمع آوری پول مطالبه شده هم پیدا کنند. اتفاقات گذشته بین این گروه به آرامی بازیابی میشوند و اختلافات قبلی، شایعات گذشته، سو تفاهمها و کینهها را به وجود میآورند؛ برخی از دههها پیش و برخی دیگر از اتفاقات اخیر. افراد گروه دیگر مطمئن نیستند که چه چیزی را باید باور کنند و به چه کسی میتوانند اعتماد کنند. تلاشهای افراد برای پیدا کردن دختر گمشده با شروع شک و تردیدها از بین میروند. این صحنههای هرج و مرج توسط فیلم نامه با دقت زیادی ساخته و پرداخته شدهاند.
آدم ربایی و فاششدن گذشته
این فیلم علاوه بر درگیریهای روان شناختی، یک فیلم هیجان انگیز هم به حساب میآید. احساس خطر و عدم اطمینان دختر ربوده شده، ترس خانوادهاش و هویت و انگیزههای احتمالی آدم ربایان، همه به خوبی برای حفظ تعلیق و خط داستانی دست به دست هم دادهاند. قبل از این که اوضاع فیصله پیدا کند، اسرار رونمایی شده و اختلافات گذشته فاش میشوند. گذشته دارای یک فیلم نامه عالی است که توسط بازی بازیگران بسیار خوبی پشتیبانی شده است. جدیدترین فیلم فرهادی اعتبار بیشتری برای او به همراه آورده و نوید اتفاقات خوبی در آینده را به مخاطبان خود میدهد.
مطالب مرتبط
مطالب اخیر
نقد و بررسی سریال House of the Dragon (خاندان اژدها)
House of the Dragon (خاندان اژدها) یک مجموعه تلویزیونی آمریکایی رو به پخش در ژانر درام فانتزی است که توسط…
بررسی بازی Cult of the Lamb (فرقه بره)
Cult of the Lamb (فرقه بره) یک بازی اکشن ماجراجویی است. و توسط توسعه دهنده مستقل Massive Monster ساخته شده…