آکیرا انیمهای ژاپنی در سبک علمی تخیلی به نویسندگی و کارگردانی کاتسوهیرو اوتومو است. این فیلم بر اساس مانگایی به همین نام، که آن را هم کاتسوهیرو اوتومو نوشته، ساخته شده است. با ادامه این مطلب از بهترین سرگرمی همراه باشید.
اطلاعات کلی
نام | آکیرا (Akira) |
تهیه کننده | ریوهی سوزوکی |
منتشر کننده | Toho |
کارگردان | کاتسوهیرو اوتومو |
نویسنده | کاتسوهیرو اوتومو، ایزو هاشیموتو |
آهنگساز | شوجی یاماشیرو |
فروش | ۵۰ میلیون دلار |
تاریخ انتشار | ۱۶ ژوئیه ۱۹۸۸ |
ژانر | علمی تخیلی |
مدت پخش | ۱۲۴ دقیقه |
داستان
داستان “آکیرا” در سال 1988 با یک تصویر تکان دهنده آغاز میشود. یک انفجار عظیم و ظاهرا اتمی در شهر توکیو آتش جنگ جهانی سوم را برمیافروزد. سی سال پس از پایان جنگ، توکیو جدید از یک شهر ویران تبدیل به کلانشهری با چراغهای نورانی و آسمانخراشهای رفیع شده است.
تظاهرات سیاسی خیابانها را دربرگرفته و نیروهای نظامی دولتی برای توقف آنها به خشونت شدید متوسل شدهاند. گروههای جوانان موتورسوار در بزرگراهها سروصدا به پا کردهاند و در نبردهای جادهای مرگبار شرکت میکنند. از طرفی، نتایج آزمایشات فوقسری دولتی نشان داده است که کودکانی عجیب با قدرت و تواناییهای باورنکردنی وجود دارند. این همان دنیای سایبرپانک ترسناک و تکاندهندهای است که توسط کاتسوهیرو اوتومو ساخته شده است.
اوتومو هنرمند کمیکبوکهای ژاپنی و کارگردان انیمه است که بعدها چشماندازش الهامبخش بسیاری از هنرمندان ژاپنی و کارگردانان هالیوودی شد. این فیلم او در سال 1988 اکران شد و همچنان بهعنوان یکی از مهمترین تصاویر انیمهای منتشر شده تا به امروز شناخته میشود. این اثر بهواسطه ارزش تولید خارقالعاده، اثرگذاری چشمگیر، طراحیهای فراموشنشدنی و ارائه تفسیری ماندگار از وضعیت هویت فرهنگی ژاپنی، از محدودیتهای این رسانه فراتر میرود. در حالیکه انیمه بهدلیل تاکید بیشتر بر سبک نسبت به محتوا وجههای تیره دارد، اما “آکیرا” یک استثنای نادر است.
ظهور آکیرا در قالب کمیکبوک
اوتومو ابتدا کمیکبوک “آکیرا” را در سال 1982 در صفحاتی از مجله جوانی منتشر کرد. این مجله هفتگی منبع کمیکبوکها در ژاپن بود که توسط انتشارات کودانشا چاپ میشد. “آکیرا” در زیر ژانر سایبرپانک، به طرز برجستهای ریشه در کتاب “نیورومنسر” (1984) اثر ویلیام گیبسون دارد. این مجموعه شش جلدی اوتومو، با وجود انتشار بیش از 2000 صفحه از آن، تا سال 1990 هنوز تکمیل نشده بود.
داستان ساخت انیمه آکیرا
اوتومو نیز مانند سرنوشت برخی دیگر از مجموعه کمیکبوکها سرانجام تصمیم گرفت داستان خود را به یک انیمه تبدیل کند. قرار بر این بود که این پروژه پیش از تمام شدن مجموعه کمیکبوک آن تکمیل شود (از جمله موارد مشابه میتوان به “نائوشیکا از دره باد” اثر هایائو میازاکی اشاره کرد که کتاب مصور آن ابتدا در سال 1982 منتشر و فیلم آن دو سال بعد در سال 1984 ساخته شد).
اما چشمانداز اوتومو برای هر استودیو فیلمسازی امتیازی بسیار عالی بود. او که خواهان کنترل خلاقانه بود ،به کمتر از تحقق و نمایش کامل چشمانداز خود راضی نمیشد. به همین خاطر کمیته “آکیرا” با همکاری آمیزهای از شرکتهای ژاپنی شامل شرکت توهو، بانداهی، کودانشا و… تشکیل شد. این شرکتها مصمم به تامین مالی و مشارکت در تولید کمیکبوکهای اوتومو در یک پروژه بیسابقه 11 میلیون دلاری متشکل از 160000 سلولوئید انیمیشن دقیق با جزئیات بودند که در گیشه بینالمللی هشت برابر بودجه خود درآمد کسب کرد.
داستان آکیرا
فیلم با نمایش یک باند نوجوان موتورسوار بهنام “کپسولها” و به رهبری کاندای خوشمشرب آغاز میشود. آنها با باند دیگری بهنام “کلونز” درگیر شدهاند. در بحبوحه این نزاع جادهای، تتسو، دوست صمیمی کاندا با پسری پیر و کوچکاندام و دارای قدرت تلهکینتیک تصادف میکند. ناوهای دولتی به یکباره از راه میرسند تا تتسو و پسر کوتاهقد و چروکیده را با خود ببرند. باند کاندا مورد بازجویی قرار میگیرد، غافل از اینکه آن پسر توسط شورشیانی از یک سازمان دولتی مورد آزمایش قرار گرفته بود.
در آن سازمان، دانشمندان در تلاشاند تا کودکان خاص (موسوم به اسپرها) را با “قدرت خدا گونه” آغشته کنند. تتسو سریعا تحت نظارت دکتر اونیشی و فرمانده نظامی او کلنل شیکیشیما مورد آزمایش قرار میگیرد. آنها سعی دارند قدرت توصیفنشدنی یک اسپر بهنام آکیرا را تکرار کنند. آکیرا پسری است که قدرت او آنقدر زیاد بوده که باعث انفجار در توکیو در دهههای قبل شده است. اما تواناییهای طبیعی تتسو توسط دکتر اونیشی آزاد میشوند و بهسرعت رشد میکنند و غیرقابل کنترل میشوند. این عمل او را تبدیل به یک دیوانهی خشن، توهمزا و تشنه قدرت میکند. او میخواهد آکیرا را که اعضای بدنش بهصورت زنده و جداشده در شیشههایی قرار دارد از زندان برودتی زیرزمینیاش برهاند.
در همین حین، کاندا به “کی” علاقهمند میشود. کی از اعضای یک گروه شورشی است که قصد دارد ثبات دولت فاسد و بیمسئولیت را به هم بزند. کی و کاندا خیلی زود پی میبرند که هر دو آنها بهدنبال یک چیز هستند، گرچه نه به لحاظ ایدئولوژیکی. کاندا هنگامیکه میفهمد چه اتفاقی برای تتسو افتاده به شورشیان میپیوندد. او این کار را بهخاطر نجات بهترین دوست خود و بازداشتن او از نابود کردن توکیو جدید انجام میدهد.
واقعگرایی انیمه و سبک اوتومو
در انیمه ژاپنی، واقعگرایی و سبک دارای یک کنش متقابل عجیب هستند. این خصیصه همچنان بهعنوان نقشمایه بصریِ معرف انیمههای ژاپنی قلمداد میشود. هنرمند انیمهساز با تاثیر از داستانهای مصور، هر دو این عناصر را فرماندهی کرده و تحت کنترل کامل خود قرار میدهد. واقعگرایی اتومو در “آکیرا” در قالب تصاویر نقاشیگونه، منظره شهری رنگینکمانی خارقالعاده توکیو جدید را به نمایش میگذارد. این تصاویر نسبت به چشمانداز آیندهنگرانه ریدلی اسکات از لس آنجلسِ الهامگرفته از توکیو در فیلم “تیغ رو” (1982)، وجه فانتزی نسبتا کمتری دارند.
در دیگر صحنهها، اوتومو سبکپردازی کمیکبوک گونهتری را به کار میگیرد، بهویژه در صحنههای سنگینتر و حادثهایتر یا در صحنههای کمیک آرام مربوط به کاندا. انیمه عمدتا دارای این تقارن سبک و لحن است، اما تعداد کمی از کارگردانان این دو را در هم ادغام میکنند. روش اوتومو در “آکیرا” نیز از این قاعده پیروی میکند. دامنه گسترده او توکیو جدید باشکوه را تقدیس مینماید. در عین حال، سکانسهای حادثهای ترکیبی سرگرمکننده و تکاندهندهاش به سایر تصاویر مجلل خیانت نمیکنند، مگر در اوج.
در انیمه گاهی نیاز به چندین هنرمند برای کار بر روی یک فیلم منجر به ناهماهنگی در سبک میشود. اما اثر اوتومو برای ایجاد یکدستی در پرده هیچ هزینه و عوارضی را تحمیل نکرد. نتیجه این کار گاهی اوقات اعجابانگیز و کاملا چشمگیر است. تاثیرگذاری اوتومو –که رویکرد او بیشک سینمایی است- در همه جا، از بسیاری فیلمهای انیمه ژاپنی دیگر مانند “شبح درون پوسته” (1995) گرفته تا آثار حرکتزنده چون “ماتریکس” و “عنصر پنجم”، آشکار است.
آکیرا و یادآوری یک بمباران تلخ
اما این فیلم چیزی فراتر از صرفا تصاویر جذاب، مفاهیم علمیتخیلی و حرکت هیجانانگیز موتوسواری است. غیرممکن است که صحنههای آغازین “آکیرا” را تماشا کنید و بلافاصله به بمباران هیروشیما و ناکازاکی در جنگ جهانی دوم توسط آمریکا فکر نکنید. در سالهای بعد، ژاپنِ پسا جنگ بسیار پرجمعیت و غربگرا میشود. رشد اقتصادی بیسابقه این کشور منجر به آنچه که مظهر شهرهای آیندهنگرانه قلمداد میگردد میشود. بهعنوان مثال شهر مدرن توکیو که کلانشهری با چراغهای نئون فراوان و خیابانهای شلوغ است.
توکیو آینده در داستانهای علمیتخیلی و کمیکبوکهای ژاپنی بهصورت توسعهیافته و اغراقشده نشان داده میشود. توکیو آینده در این داستانها به کانونی استعاری برای هرآنچه درباره ژاپن پس از جنگ اشتباه است تبدیل میشود؛ اینکه چگونه هویت ملی در اثر میل به بازسازی بیقید و شرط آن، پنهان شده یا شاید گم میشود. این بازسازی به دست نویسندگان سایبرپانک منجر به درجات اضافی مشمئزکننده اما جذاب و گاها زیبا شده است. این موضوع طبق نسخه نهایی “آکیرا” پیش از آنکه بیانگر امیدی به بازیابی واقعی باشد، خواستار نابودی کامل آن است. در این فرآیند، بشریت و آزادیهای معین از بین میروند. اما فناوری و الزامات تخیلی محض برای شکل بخشیدن به شیفتگان غیرقابل انکار آینده ضروری هستند. با این وجود، همانقدر که “آکیرا” موذیانه ژاپن پس از جنگ و تغییرشکل شهر و فرهنگ آن دوران را نقد میکند، تاثیرات آن بر وجود انسان بسیار متجاوزانهتر است.
ترکیب دگردیسی و استعاره
فراتر از فناوری، فرد در دستان اوتومو تحت یک بازسازی مشابه قرار میگیرد، بهویژه کاراکتر تتسو. تتسو ربوده شده و تحت آزمایشاتی ناشناخته قرار میگیرد. او در تخیلی رویایی و سوررئال دچار اوهام میشود که دالی را میترساند. در سکانسی خونین، دل و روده او روی کومهای میافتد و او ناامیدانه سعی میکند آنها را به داخل بدنش برگرداند.
سکانسی دیگر خوابی کابوسوار را نشان میدهد که در آن تصاویر حیوانات عروسکی تبدیل به هیولاهایی عظیم میشوند. سر تتسو در حال بزرگ شدن است و او همزمان قدرتهای تلهکینتیک خود را بیشتر میکند. این اتفاق با نمایشهایی حیرتانگیز از خشونت و ویرانگری او به تصویر کشیده میشود. تتسو تمام حسهای مربوط به گذشته و تعهد به دوستانش را از دست میدهد. یک دست عجیب و گوشتالو سریعا در بدن او رشد میکند تا جایگزین زائده از دست رفته شود. این اندام چیزی بیریخت و سیال است که ظاهرا منعکس کننده دگرگونیهای اشعهای پسا اتمی و همچنین تغییرات فوقالعاده سریعی است که جوانان ژاپنی مجبور به تحمل آن شدند.
در پایان، دست تتسو به پیکر عظیم آکیرا تبدیل شده و کمکم به کپهای بزرگ از گوشت و ماشین میشود که حالتی تهوعآور میآفریند. خود تتسو ظاهرا استعارهای از ژاپن پس از جنگ است که بهطرز کنترلناپذیری بزرگ میشود. آکیرا در قالبی نهچندان گرافیکی، نیروی جوانی خود را بهمثابه شورشیانی علیه این نظام یا شورشیانی درگیر در باندهای جنایی نمایش میدهد. در هر دو صورت، او بر علیه قدرت در هر شکلی از آن است. این همان تراژدی آینده اوتومو است که به کاراکترهایش مرتبط میشود. تمثیلی بدبینانه درباب اینکه چگونه ژاپن پس از جنگ بهلحاظ جسمی و روحی بهگونهای جبرانناپذیر تحت تاثیر قرار گرفته است.
میراث آکیرا
فیلم “آکیرا” کاتسوهیرو اوتومو پس از گذشت بیست و پنج سال هنوز حیرت آفرین است. این فیلم بهعنوان یک اثر انیمهای بنیادین، سایبرپانک یا هرچیز دیگری، هنوز با شان حماسی آن مطابقت ندارد. هالیوود بیش از یک دهه است که سعی کرده اقتباس حرکتزندهای از آن بسازد که تلاشهایش بیثمر بوده است. در واقع جلوههای ویژه گرانقیمت انیمیشن کامپیوتری، ستارگان بازیگری (نامهایی شامل لئوناردو دیکاپریو، کینو ریوز و گرت هدلاند) و یا تولیدات بلاکباستر، هیچکدام نتوانستهاند با چشمانداز خاص اتومو در سال 1988 مطابقت داشته باشند.
اوتومو منظرهای نامحدود از جهانی متاثر از جنگ هستهای میسازد که در قالب یک دیستوپیا (کابوسشهر) دوباره زاده شده است. این جهان سرشار از طیف معمول زیرژانر سایبرپانک، تلهکینتیک و آدمهای شرور سلطهگرا است. چشماندازی با چنین توصیفاتی ممکن است عمق احساسی کاراکترهای او و مکالمههای اغلب افشاگرانه آنها را تحتالشعاع قرار دهد. اما مخاطب اوتومو آنچنان شیفته اعمال کاراکترها میشود که این نقدها بهندرت مهم مینمایند. “آکیرا” چنان عمیق غرق در نشان دادن، غرق در ایدههای علمیتخیلی نامتعارف و غرق در حجم زیادی از اطلاعات بصری میشود که ممکن است از تفسیرهای اجتماعی و فرهنگی آن غافل شود. بهرغم این عدم توازن، چنین موفقیت خارقالعادهای میطلبد که دیده شود و یکبار دیگر نیز برای ارزیابی مجدد در باب رابطه عمیقتر آن دیده شود. این فیلم بهعنوان نقطه عطفی نه تنها در انیمه بلکه در سینمای بینالمللی باید مورد توجه قرار گیرد.
دانلود انیمه آکیرا (Akira)
مطالب مرتبط
مطالب اخیر
نقد و بررسی سریال House of the Dragon (خاندان اژدها)
House of the Dragon (خاندان اژدها) یک مجموعه تلویزیونی آمریکایی رو به پخش در ژانر درام فانتزی است که توسط…
بررسی بازی Cult of the Lamb (فرقه بره)
Cult of the Lamb (فرقه بره) یک بازی اکشن ماجراجویی است. و توسط توسعه دهنده مستقل Massive Monster ساخته شده…